Pages

Welcome....... “I HMANGAIHNA KA TAN A TAWK" ................. "Ka site minlo tlawh ve avangin lawmthu ka hrilh mawlh mawlh a che"

Monday, May 13, 2013

A thu an hriatlohva chu

Posted by Me at 10:23 PM

Chibai bukna leh Ngenna :
            Lalpa Isua Krista zara unau duh tak, Lalpa Isua hmingin chibai kan buk che a, Mizoram UPC  a lo din dan leh a dinchhan leh tuna a dinhmun dik tak i lo hriat chian tawklohna chu he Booklet hmang hian i hriat fiah ngei kan duhin kan beisei a, chutiang tur chuan duhsakna Lalpa Isua hmingin kan hlan a che.
            Rom 10:14-thua, “A thu an hriatloha chu engtin nge an rin theih ang?” tih a nih ang hian kan hriat chian loh thil chu kan ring thei thin lo va, Mizoram UPC a lo din dan leh din chhante hi dawt hmanga nasa taka beih leh thu thehdarh a nih avangin, mi tam takin “Mizoram UPC chu Pawlchhuak, Rev.Saihnuna Pension duhloh vang, a dintute zingah Rev.Saihnuna chu a tel” tiin thudik lo hmangin an bei a, a duhthawh deuh phei chuan diriam takin “Huaikawmbawl, Thuthlung phatsan, Mimawl/Lehkhathiam lo awmkhawm, Vairengte pawh pel lo,” an ti a, chutiang ang chu nia ngai chuan  an hmu he tlat a, thudik tak hretute erawh chuan Pathian Thuthlung leh Thlarau Thianghlim zahpui lo leh nunpuitu an nih tih hriain tunah hian an bel mek zel a ni.

            Chuvang chuan unau duh tak, Mizoram UPC kalphung leh Pathianin a hruai dan enin a dik zawk nia i hriat leh, Lalpa Thlarau pawhin i awmna tura a hriattir che nia  i inhriat chung pawha i lo kal theihlohna chhan hi, Mizoram UPC lo pian dan  chu tute emaw kawhmawhbawlna vang nia i ngaihna tlat hi a ni ngei ang tih kan ring a, chuvangin theih tawka i tana kan tawngtainate tihhlawhtlina a awm theih nana puitu che a nih beiseiin he booklet hi kan han buatsaih a, uluk takin, thudik zawk hriatfiah ngei tuma min lo chhiarsak turin Isua hmingin kan ngen che a ni.
            Tute pawh hian kan thuhriat hmasak chu thudik lo pawh nise,a dik zawka ngaiin kan pawm tlat fo thin a, Member-ten kan Pastor-te chu dawt sawi ngai lo leh dawt sawi thiangloah kan lo ngai a, chuvangin an ni  sawi chu thudik ngei turah kan ngai tlat a, kan sahuai thingvawn tlat mai thin a ni. Mahse kan Pastor-te, kan rin em em te pawh hian Mizoram UPC a lo din chungchanga thudik lo an sawi duhna atang hian dawt an lo sawi thei thovin, dawt sawi an lo pawisa lo  tho a ni tih a chiang hle a ni.
            Rinna chungchangah pawh hian kan rama (Mizoramah) Pathian thu rawn thlen hmasa tuten Chanchin Tha famkim ni lo an rawn hrilh hmasak avangin vawiin thleng hian kan ramah zirtirna dik lo zawkin hmun a luah zau zawk ta a nih hi, a pawi khawp mai. Sap Missionary lo chhuak hmasate khan Isua Pathianna leh Ama hminga sual ngaihdamna baptisma thute hi rawn hril nise chuan kan ram hi Pentecost mite ram ni mai tur a ni a le. kan hriatsual, thil hriatsual a ni tih pawh hre lova, kan sawite hi chu a la hriatthiam awm a, mahse chutiang ni lova, a ziak (Document) awm reng leh a reltute zingah pawh tel ve reng ten thudik lo zawk an han thehdarh tlat duh mai hi chu mihring tak pawhin hriatthiam a har hle mai a, Setana pawhin em em a ti  hial mai awm e.
            Engpawhnise, khua a la tlai love, Mizoram UPC a lo din dan leh din chhan te, NEI UPC nena a danglamna leh tuna a dinhmun tlangpui kan han sawi te hmang hian i ngaihtuahna chu tihharh han tum teh le. Heta thu bak hriat chian leh hrial belh duh i neih pawhin eng tik laia pawha hrilh thei tur chein kan inkau reng a, i tan kan inhawng em em a ni.
Kohhran chu Krista taksa, A innghahna chu Isua Krista :
            Khawvelah hian kohhran tam tak kan awm a, mahse Pathian Kohhran  dik tak chu pakhat chauh a ni a, chu kohhran chu ama taksa a ni. Ephesi 1:23, Kol 1:24. Taksaa neitu Isua Krista chu pakhat chauh a nih avangin a taksa kohhran pawh chu pakhat chauh a ni a, a pung thei lova, a kiam thei bawk hek lo a ni. Pakhat chauh a nihna tur chu kohhran hming kan vuahna lamah a ni lo va, Amah Isua Krista Lungpui pakhata innghatin, Rinna hmun khat, Lalpa pakhat,Baptisma hmun khat, Thlarau  pakhat rinnaah a ni zawk tur a ni. Matt.16:18; II Kor.10:4. Lalpaah leh a thutaka innghat si lova, keimahnin kan duhdan leh tha kan tihdana kal reng chunga Lalpa kohhran lo intih ve ngawt hian Pathian kohhran kan tling zo lo a ni.
            Lalpa Pathian chu a danglam ngai lo va, a pangngai reng angin a taksa pawh a danglam lovin a pangngai reng tur a ni a, rinna kawngah pawh kohhran dintuin duhdan leh rin danin thurin a siamin a duang thiang lo va, Amah kan rin Isua’n thurin a siam chu kan ringin kan zawm mai tur a ni zawk. Tin, kan thurin chu thurin dang nen kan chawhpawlhin kan kaikawp thiang lo bawk a ni. Pentecost Nia Thuthlung Thar kohhran lo ding ang khan rinna leh Thlarau Thianghlim hruaina leh pawlna kan chan leh dawn dan pawh a pangngai reng tur a ni, lo tihchangkan emaw, lo tih tunlai theih a ni lo a ni.
NEI UPC-a buaina bul chu :
            Nimroda te’n Sinar phaizawla an hmingthannna tur leh midangin an thendarhlohna tura Babel insang an sak chu Pathianin tha a ti lova, an chhunzawm zel theih loh nan an tawng a tihhransak ta ang khan (Gen,11:1-9) NEI UPC pawh chuan khawvel mithmuah changkan leh ropui chu a rual awhna lo niin, Pathianin hruaitu ni tura hriak a thihte aia khawvel thila mithiam zawkten min hruaise tihna te chuan hmun a luah thuk tulh tulh ta.
            Pathian Thlarau Thianghlim hnathawh taksa chetna leh tawnghriatloh-a tawngna te aichuan Zaipawl leh Solo te, Isua hminga sualngaihdamna baptisma changte report ngaihthlak leh report aichuan sawmapakhat pe tamte leh kohhran mite zinga sorkar hnathawk awmte thiltih leh an inpek  nasat dan te chu, report leh ngaihthlak nuam tih a lo hlawh zawk a, chik mite tan chuan kan innghahna Lalpa duhdan chu kan lo hlat telh telh a ni tih Thlarau mit atangin a fiah reng mai a, a ruk taka nun rumna chuan chhungrilah hna a thawk reng a ni.
            General lama hruaituten Pathian rawngbawlna kawnga Minister an nihna chu khawvel Minister ang maia ngaiin Kohhran hote awmna hmuna an zinte pawhin Upa leh Pastor-te inah thlen aichuan, Lodge leh I.B, Rest House-a thlen te an lo ching a, kan Gen.Supdt.phei chuan, “A motor-ah VIP Light vuah a dil ,”an ti hial mai. Rawngbawltu, Krista chhiahhlawh, Berampu kan nihna kalsanin Hotu nih leh lal duhna chuan kan thinlungah hmun a luah tam zawk zel a, chung avangte chu a niang, a bik takin Hruaitute zingah inrintawn lohna leh inpawhtawklohna a lo lian zel a, Beramte tuamdama tanpui aiin tihnat leh tihdarh anni ta fo mai.
            Thlarau rawngbawlna leh rinna kawngah kan hnung rawn zuia kan tihdan rawn zir zel tura kan ngaih zawk, Trinitarian-te tihdan zuiin, an hnung lamah kan kal tan a, chung chu Pathianin a hnam thlan Israelten Pathian thupek lam aia hnamdangte tihdan an zui leh zawm a duh lo ang tho khan, Rinnaa Israel, Penteocst mite tihdan leh kaldan atan a duh lovin a phal bik lo va, Choakin a mawi nana a pianpui ni hauh lo, ar-awn chang a tawn ve ang maia kan pianpui ni hauh lo, khawvel ropuina leh changkanna chu inthuam nana hman duhna leh chakna a lo len telh telh avangin Lalpa’n NEI UPC-a a khawnvar dah chu sawn chhuah a lo duh ta a niang,kan lo buai chho ta.
            Lalpa’n inthendarhna hmangin Pentecost mite min timualpho ta a, kan tawng, ngaihdan leh sawi duh zawngte pawh chu a lo dang/hrang zo ta a ni. Zahin awmzia a nei lo va, awmze nei zawk tur chu, “ Lalpa duh loh zawnga kal leh awm kan duhnate,” kalsana “Lalpa duh dan anga kal leh awm tura insiamthar,” hi a ni.
Pension Rule lo chhuahna bul :
            A tawi thei angin han sawi dawn ila, Pentecost mite kan awmdan tur leh nih dan tur lo anga awm leh kal kan tumna chu Lalpa’n duh lovin, kan sawi tak ang khan a khawnvar dahna a sawnna turin tute emaw a rawn hmang a niang tih turin N.Mizoram District-ah chuan Pastor pakhat chuan a awmna bialah harsatna tawkin an bial an inpumkhat thei lova.Chutiang boruak a awm lai tak chuan General Superintendent leh District Treasurer-te Letter-head,an signature  awm thlapin, Bialtu Pastor fakna leh lo thawhpui tha tura ngenna chu a bial chhung kohhran te’n an dawng ta a.
            Thil danglam, mak deuh, a nih avangin bialchhung Kohhran memberte chuan Gen. Supdt. leh Dist, Treasurer chu, chutiang lehkhathawn chu an thawn leh thawn loh an zawt a, kan hotute chuan an tih a nihloh thua an chhan leh si avangin, bialchhung harsatna chu a thuah hnih ta a.
            District Board chuan thil awmzia chhui chiang turin Inquiry Committee a din a,an han chhui chiang a, letterhead-te hi rukchhuah a ni tih leh signature pawh a lem a ni tih hriatchhuah a ni a. A thuziak te hi pastor quarter-a (Sialsuk Bial) Type-writter ngeia  chhut a ni tih an hmu chhuak ta a ni.
            Chutiang chu Pastor-in a lo tih tak avang chuan District Board chuan administration-ah a failed tiin an suspended a. Chutah le, ‘Keitein a zia a chhuah’ tih ang maiin suspended tawk Pastor chuan a lam tangte nen, “Direct-in NEI UPC Gen. Hqrs. kan zawm,” tiin an awm hrang ta a.chutih rual chuan, khatih laia Dist. Supdt. Rev.Saihnuna chu amah chunga action-latu bera ngaiin tihtlak dan kawng a dap ve tan a.
            Tichuan Thawktute Pension Rule chu Gen.Conf. agenda atan chhawpchhuah a ni ta. General hotute a rawlruh nge an rua hman ho tih hriat a ni chiah lova, engahmah hmaa “Rev.Saihnuna te chu pension-in an chhuak ang a, kei pawh Pastor-ah ka lut leh dawn,” tia a lo tawng fo tawh dan atangin tel zawng a tel ngei a ni tih theih a ni.
            April, 1992-a Lunglei Rahsi Venga NEI UPC Gen. Conference-ah chuan Agenda ngaihtuah hlawhber leh ngaihven ber a lo ni ta reng a. Agenda sawiho huna, Pension Rule hmang duhtu te an tang bawka, an tawngkam phei chu kohhran rorelna khawla sawi chhuah awm lo tak takte a ni.
Manual Bye-Law in a phalloh angin Pension Rule pass :
            NEI UPC Manual Bye Law-26-na chuan Rules and Regulation reng reng siamthat ngai leh belh ngai chu Gen. Conference-a rorel Palai kal zinga hmun thuma thena hmun hnihin (2/3) an duh a ngai a tih laiin,Pension Rule duh vote 4-chauhva an chak chungin Conference chuan Resolution pass-ah pawm a ni ti a ni.
            Chutihlai chuan Hruaitute nihna chelh theih chhung chu Term 1-kum 4-a ni a, Pension Rule pawngsuala pass-in kohhrana Thawktu kum 60-tling tawh chu pension-in an chhuak ang a tih laiin,hruaitua thlantlin thenkhat chu kum 60 an lo pel tawh mahse an nihna Term an la hmang zo bawk si lova, chuvangin rorel chuan an mihring kum 60-aiin inthlanna term a lal ang tiin a pass tel ta a ni.
             Chutianga rorelnain Pension Rule a lo pass takah chuan  N.Mizoram District chhunga Pastor kum 60-tling tawh te; Rev.Saihnuna, Rev.Zaikunga, Rev.L.Biakkunga (L) te chu kum 1994-kumtira Pension-a chhuak turin an inruahman ta a. Anni chuan Manual Bye - Law anga pass ni lo mahse, rorelnain dana a lo neih tawh chuan thuawih taka pension turin rilru hahdam takin an awm mai a.
            Mahse rin loh leh beisei lo ang takin Gen. Supdt. chuan Rev.Saihnuna leh Rev.Zaikunga, Rev.L.Biakkunga (L) te chu September, 1992-a Pension-a chhuahtir turin District Secretary Rev. R.Hrangvunga hnenah Order a rawn chhuah ta tlat mai a,hei hi General Conference rorel thu pass dan ang a ni lova, Executive Board thu ngaihtuah pawh a ni lo reng reng. Chuta tang chuan Pension Rule chu a pherh zo ta a, Rev.Harry E. Scism, Director Foreign Missions Board beng hial a thleng ta a ni.
            Mak deuh mai chu, a hmalama kan sawi, “Pastor suspended tawk-a” khan July,1992-vel, Gen. Supdt. order a chhuah hma lawk khan, “Rev.Saihnuna te chu kuminah pension-in an chhuak dawn,” tiin a lo sawi lawk a, lehkhaten a lamtangte an lo hrilh lawk pek a nih  chu! zawlnei ni si lo, hrilhlawkna dik nei a ni zel mai a ni.
            Tin, NEI UPC ni ve tho kum 60-tling tawh ve tho bawk District danga mite chuan chu order chu an hmu lo tlat mai, a chhan chu order pek an ni ve miau lo a ni. Joba 1:6-thua, “Pathian fapate Lalpa hmaa an inlan ni a lo awm a, Setana pawh an zingah a lo tel ve a,” tih chu a lo dik zet mai. Tichuan Rev.Harry E.Scism chuan, kan ngaihsan em em, zawmlotu nih kan hlauh zek zek International UPC pawn Pension Rule an neih loh thu leh khati laia General Supdt. Rev.Urshan pawh kum 70-a nih tawh thu te, Pathianin a hman chhung chuan an thawk mai a ni tihte sawiin Pension Rule chu a suspended ta a ni.
N.Mizoram District Inthlanna :
            Kum 1994 a lo her chhuak a, N.Mizoram District Hruaitute inthlan thar a lo ngai a, inthlanna neih hma atang tawh hian Pastor-te leh rawngbawltute zingah, “Lehkhathiam te kan nei tawh a, lehkhathiam-in min hruai ve tawh rawh se,” tih ngaihdan hian thuk takin bu a khuar tawh a, tichuan inthlanna hmachhawn turin line-up awmin, thuang hnihin a kal tan ta  a. A tawi zawngin lehkhathiam leh thiam lo lam, Tunlai khawvel changkanna duh leh duh loh lam tih a nih tak ber chu..
            Rev. Harry Scism-a’n Pension Rule a suspend tawh avangin Rev.Saihnuna te pawh chu a thlangtuten an duh phawt chuan thlan theih an la ni a, Dt.4th. March, 1994-ah chuan Hqrs. Biak Inah inthlanna chu neih a ni ta a, inthlan hmain Rev.L.Biakkunga (L) chuan “Inthlannaa tlate hi Kohhranin dawmzui dan a nei em?” tia a zawhna chu, Gen. Supdt. Inthlann-a R.O chuan, “Inthlannaa tlate chu ar thla khirh tlakin an tla dawp mai,” a ti a.
            Tichuan kan inthlang ta a, beiseiloh leh rinloh lam an lo tling ta, tling ngei tura ngaihte an lo tlak tak siah chuan, “Inthlannaa tlate chu ar thla khirh tlakin an tla dawp mai,” titu chuan a tlaa te chu an tana tha tura  rorelsak turin Dist. Board a ngen zui nghal a. Inthlannaa tlate chu danah thawktua rawih chhunzawmna dan kan lo nei si lova, Pension-a chhuahtir mai turin an ngen a, an ngenna chu District Board chuan zahin an pawmsak ta a. Anni pawhin District Board hmaah lawmthute an sawi ve a ni.
            Pension-a chhuak turte chuan an chhuah hma leh thlan tharte pawh charge an hlan hmain (charge hlan tura tih pawhin an hlan duh lawk lo va) an Pension-na tur leh Gratuity (an kum khat hlawh) chu hetiang hian Dt.11/3-19/4.1994- chhungin an lo la fel vek mai a ni. Mahni pension-na sum mahni inpe hi thil vang tak a ni awm e. Thilmak a thleng leh ta tlat a mai a nih chu.An pawisa lak zat chu; Rev.R.Lalrinsangan Rs.45,375.70/-Rev.R.Hrangvunga (L) in Rs.46,095.70.
Pension Rule-in Inthendarhna Rule a rawn thlen :
            Mei-si te takte pawhin meipui a thlen thei angin a tira mi 2/3 chauh nawrchhuahna tura ruahman chuan beisei aiin a rawn kang zau ta. Kohhran buainaah hian thil mak tak hi a thleng tam khawp mai a, Pension Rule chungchanga Pastor pakhatin Lengpui Biala a Pastor-pui hnena Pension Rule duh lama tang ve tura a campaign-naah, Pension chhuah nana kum 60-bithliah chu Pastor-te tan a that a rinloh thu a chhang a, ani chuan “Rev.Saihnuna te an pension hnuah kan siam tha leh mai dawn a lawm,” zuk ti a.
            Hei hian Pension Rule-hi Kohhran hmangaihna leh Kohhran tana tha tura rin avanga tih ni lovin tute emaw paihchhuah nana an tih mai a ni tih a tichiang a ni. Inthlanna tlaten an chungchang Dist. Board-in a relsaka lawmthute an lo sawi kha, a tuk lawkah an lawm leh lo a ni chek ang chu, kawng dang an rek leh a.  Pension Rule dan lo hmanga pawngsuala pass chu an duhthusam anga hman theih a lo ni ta lo va, inthlannaa tlin an inbeisei laiin an tling ta bawk si lo, chuvangin N.Mzoram District thendarha District thar siam turin ruahmanna an lo nei leh ta a.
            General Conf. April, 1994-a Shillong hmuna neihah chuan  Manual Bye Law-in guide line a siamte pawh zawmkim thei lo lekin District thar siam turin pawngsual hna an thawk leh ta a, Pension Rule nghawng zel chuan thendarhna pakhatna chu a lo thlen ta a, Aizawl East District chu kohhran hmangaihna leh inpumkhatna tha zawk neih duhna vang ni lo, tute emaw tundinna  atan siam a lo ni ta a ni.
            District ramri pawh vawi engemaw zat tidanglamin Dt.8th May, 1994-ah Bethlehem Biak Inah Pu Lalthanhawla Chief Minister chu Khuallianah hmangin hawn a ni ta a ni. District thar hawnah pawh khawvel ram hruaitu khualliana hmang duh ngat an ni a, a bul atang rengin a pian a fuh lova, chuvangin tun thleng hian Pathian thutak leh Thlarau Thianghlim rawngbawlna kawngah pawh a pian a fuh tak tak thei tawh lo a nih hi.
            District dang lo piang tawhte reng reng chu State hran emaw, khuavang ramri khamsa emaw, sorkarin District a siamsa dungzuia tih a nih thin laiin Aizawl East Dist. chu khatih laia Gen. Supdt. fachuamte awmna tur a nih avangin member tamna leh sum leh pai pawh a thatna tur hre reng chungin Aizawl khawpui chu a laiah phel a lo ni ta a ni.
            Kohhrana buaina chhumpui a lo zin lai kha chuan NEI UPC-a rorelna sang, Upate tel ve lohna Executive Board-in rorelna thutluk a siam reng rengte kha chu inpumkhatna leh zahngaihna rualkhai taka lantirna lam ai chuan, a tuartute tana, “Em em a, a va na em,” tih tur hi a tam em em mai a, engmah kha nghakhlel taka lo nghah chhuah tur hi a awm lo va, lehlam tan chuan, “Roreltute hi an va tha em, min va hmangaih tak em,” tihna tur erawh a tam hle thin.
Mizoram UPC chu nawrhchhuahna avangin a din a lo ngai ta :
            Kan sawi ang khan Executive Board rorel thutlukna chu, Isaia 28:10 thu angin, “Dan chungah Dan chher chhuan a,” tih ang mai a ni a.Inthlannaa tlate dinhmun siam nana N.Mizoram District thendarh a ni duh lotuten kohhran inpumkhatna tur kawng ngaihtuaha  hma latute chungah action lak zel a ni.
            Eng kohhran maha awm ngai lo tur, khawvel Political Party ten an tih thin, Primary member atanga inpaih te, Licence drop te chu hmanrua takah an hmang a, an hnena khawngaihna leh lainatna lantir tura dilin awmzia a nei thei lo va, mangkhawng hnuaia sazu tawngtai ang chauh a ni. Khatih lai kha chuan, N.Mizoram District thendarh tha ti lova, kohhran inpumkhat duha hmalatute tan kha chuan NEI UPC Executive Board leh Gen. Hruaitute atang chuan thu lawmawm leh thu tha hmuh tur a awm thin loh avangin beisei  hi a bo tak meuh meuh a, chawngheia mittui tla chunga tawngtaina hman leh thin ngawt mai lo kha chu tihtheih a vang hle a ni.
            Chutianga kohhran inpumkhatna tur leh dam tlanna tura kawng dap leh hotute hnena ngenna leh dilnna thlen pawhin awmzia a neih theih tak lohah chuan Pension Rule chuan NEI UPC thendarh vawi 2-na chu a lo thlen leh ta a. Kohhran mipui mangang leh kohhrana buaina leh inremlohna thlen avanga mangangte chuan hruaitute chu tahawhin kohhran thar din mai turin an ti a, chung mite chu engvang maha UPC chhuahsan duh lotute leh Lalpa Thuthlunga ding nghet tlattute leh Thlarau Thianghlim hruaina ang zela awma, taksa chetna leh tawnghriatloh tea tawng duhtute an nih avangin, kohhran hmingah pawh UPC  la put zel  chu tha tiin 1st April, 1995-ah chuan Mizoram UPC chu dinthar a lo ni ta a ni.
            Mizoram UPC lo ding chuan dodalna leh beihna, dawt hmanga puh chhiatna leh hmuhsit leh deuhsawhna a tawk nasa em em mai a, mahse chung tawrhnate chu kohhran hote inpumkhatna leh inhmangaihna leh inlungrualna siamsaktu hmanrua a lo ni zawk a, Mizoram UPC din a lo nih chuan nachhawkna ang maiin thlarau mite lungngai leh manganga kun rengte chu harhin an lo dakchhuak leh ta a, nasa lehzuala Lalpa tana hna thawkin ke an lo pen thei ta.
Rev. Saihnuna Pension  duhloh vanga Mizoram UPC hi ding a ni lo :
            Kan sawi tawh ang khan kum 1992-a Pension Rule pass a nih ang khan a hman hun tura rorelnain a pass ang tak khan kalpui nise zawng hetiang hi kan thleng kher lo tur a, lehlamah a hmalama kan sawi tawh ang khan kan nihna hloha,khawvel turverha hawia, ropuina leh changkanna lam Pentecost miten kan lo hawi tak avangin Lalpa’n a khawnvar dahna a sawnna tura Pathian hmanrua pawh a lo ni reng thei a.
            Rev. Saihnuna hian Pension-in ka chhuak dawn lo reng reng pawh a ti lova, a pension-na tura thil ruahmanna te a rawt chhuaktute bawkin an lo bawhchhiat avangin Pension Rule chu hman hma hauhvin suspended a lo ni ta a, chumi thu chu Rev.Saihnuna pension duh loh vanga buaina hi chhuak anga sawitute hi a hre chiangtu leh rorelnaah tel te an ni.
            Rev. Saihnuna chu Mizoram UPC din a nih khan, NEI UPC hnuaia N.Mizoram District Secretary a ni a, Mizoram UPC tana hma latute pawh lo ruai lo tura order chhuaha hming sign-tu a ni a. Thudik zawk hre reng si a, mipuite chu bum theih an ni tih hriat avanga thudik lo sawi fo mai hi a mak khawp mai, Rom 1:24-thua, “An thinlung chakzawng anga thil bawlhhlawh tih phallin, Pathianin a hawisan a ni,” tih ang maiiin,dawtsawi pawh an tim chuang reng reng lo tlat mai.
            Rev.Saihnuna hian Pension hi a duh lovin, a duhloh vanga buaina hi chhuak a nihlohzia chianna chu NEI UPC hnuaia a awmlai ngeiin August, 1995-khan dan ang thlapin Pension-in a chhuak a ni. A nihna takah chuan khatia kohhranah buaina a lo thlen nasat lai khan Pension rule chu supended a ni a, NEI UPC danah a awm lo a ni.
Mizoram UPC dinna tura sul sutu  hi Rev.Saihnuna a ni lo :
            Kan sawi tawh angin Mizoram UPC dinna tura hmalatuten hma an laklai leh kohhran a lo din lai hian Rev.Saihnuna chu N.Mizoram Dist. Secretary a ni a, a pension hnu September, 1995-ah, Mizoram UPC a din atanga thla 4-hnuah Bethlehem Bialtu Pastor ni turin Fixed-a lak a ni. Hetih lai hian Mizoram UPC Gen. Supdt. hmasaber leh ni mek chu Rev.R.T.Saihnuna a ni a, an hming a inan avang hian hre chiang lo tute tan chuan ngaihfin/ngaihpawlh awl tak tur pawh a ni ang e.
            Mizoram UPC a dinna tura hma latu leh hruaitu hmasa anga Rev.Saihnuna sawi tlat tute hi Rev.RT Saihnuna  leh Rev.Saihnuna chu mi hran daih an ni tih hre chiangtu an ni. Rev.RT Saihnuna chu vanduaithlak tak maiin cancer natnain a lo thi a, tichuan kum 1996-ah Rev.Saihnuna chu Mizoram UPC Gen. Supdt. atan thlan a ni a, term khat, kum 2-chiah a thawk a ni. Rev. Saihnuna leh RT Saihnuna hi mihran daih an ni tih hi hriat chian a tha ang.
Dawt thu inhumhim nan an hmang :
            Isaia 28:15-thuah chuan, “Dawt thute kan inhumhim nan kan hmang a, dawt hnuaiah kan biru ta si a,” tih kan hmu a, hetiang ang chiah hian, NEI UPC-a buaina lo chhuah dan kha a dik lo em em a, diklohna awm lo chuan buaina a chhuak thei bawk si lo. Kohhranin inkaihhruaina dan Manual bye-Law kan nei a, chu kan dan neih pawh zah zo lovin, dan chu rorelna leh hruaituten an pawngsual avanga hetianga kohhran inthendarhna hi lo thleng a ni a, a pian a fuh lo ang bawkin a kalzel dan pawh a fuh lo zel a, a hre chiangtute tan chuan a lungawithlak lo tak zet a, rilru a na ngawih ngawih a ni.
            Chuvang chuan kohhran mite zingah thudik hre chiangtute chu rilru nain an awm zelin NEI UPC chhuahsan an duh zel a, chuvangin kohhran mipuite lakah thiamchanga an lan theih nan leh member-te pawhbeh nan dawt thute chu inhumhim nana hmangin dawt thute chu bihruk nan an hmang ta a, a tira kan sawi tawh ang khan, mipuite lah chuan kan Pastor-te chu dawt sawi duh lo leh sawi ngailo turah kan ngaih avangin thudik zawk eng nge tih hre lovin an thusawite chu kan lo aw (Yes) hmiah hmiah si a.
            Mizoram UPC chu “Pawlchhuak, Thuthlung phalsantu, an ral leh mai dawn,huaikawm bawl,mimawl awmkhawm, Vairengte pawh pel lo,” tia an puhna zawng zawngte chu thutak bawlin an lo bawl a, mahsela, “A rahah inhria ang,” tih angin tunah hian a rahah a lo lang chhuak zel ta a nih hi. Member chungchangah pawh Isaia 28:10-thua inziak ang hian, “Hetah tlem te, saw tah tlem te,” an ti zel a, mahse General huapa khawmpui lian kan neihte hian an sawi ang a lo ni thin si lo va, an thusawi chu an mitin dawt a nihzia a finfiah zel si a nih hi.
            Biak In kalh leh thubuai chungchangah nise, V.C Court leh Thana OC leh Magistate-ah te thudik zawk, Biak In kalhtir tura report petu zawkte chu ziaka hmuh theiha a awm reng chung hian a titu zawk ten a ti lotute an puh zel bawk nen. Dawt thute inhumhim nana hmang leh dawt hnuaia biru tih thu a taka tidiktu an lo ni ta a ni. Sam 101:7-thua “Dawt heh mi chu ka mithmuhah tihnghehin a awm lovang,” tih kan hmuh ang hian NEI UPC chu tunah hian kalphung leh tihdan a dik lo vangin chhungril leh pawn lamah a lo nghing mek ta a ni. A nghin a nghin chuan tluk darh hun a la nei ngei ang le.
Mizoram UPC -te hi Pawlchhuak an ni em? :
            Pawl chhuak awmzia hre chiang awm tak takte pawh hian a thawka phitin Mizoram UPC hi ‘Pawlchhuak’ an han tithla zen thin a, chuvang chuan tam tak chuan tak tak emaw tiin an thinhrik phah a, Rawngbawltu tawngkam chhuaka mawi lo hi, a sawi duh hlei hlei an ni emaw tih turin remchang lo chung pawhin an sawi fo mai a, Mizoram UPC lo din dan hre chiang lotu member-te chuan Pawlchhuak pawh lo ti se an thiam awm e, mahse Mizoram UPC a lo din dan leh lo din chhante hre chiangtu lehzelin “Pawlchhuak” an tithlazen mai hi chu a tul lem lo khawp mai.
            Pawlchhuak chu Thurin hran leh inkaihhruaina hran siam a, an awmna kohhran chhuahsana hming dang invuaha Pawl thar dinte hi an ni a, chungte chuan anmahni pawh Pawlchhuak an inti mai thin a ni ngai a, kan Kohhranah hian chhuak an lo awm nual tawh a. Kohhran thurin leh inkaihhruaina pawh tidanglam mang lo leh hmingah pawh hming ngai la pu rengte hi Pawlchhuak an ni thei lo a ni.
            UPC atang hian hmanah Pastor Zakaithanga of Aiduzawl chuan thurin hran siamin inkaihhruaina hrante neiin Pawl thar Thiangzau a lo din a, chu chu Pawlchhuak dik tak a ni a, mahse an hming ang hian Thiangzau kohhran tih an ni mai thin a.Kum 1972-ah Inthlannaa tling zo lo lungawi loten kohhran chhuahsanin Mizoram Pentecostal Church (MPC) an lo din tawh bawk a, chungte pawh chu Pawlchhuak tia lam lam lovin MPC tiin an hming angin  koh an ni leh mai a. Kum 1986-ah kohhran inkaihhruaina leh inthununnaa lungawi loten Pentecostal Reformed Church an din a, chungte pawh chu Pawlchhuak tia diriam taka lam fo lovin, an hming angin Penetecostal Reformed Church an ti leh mai a.
            International UPC atangin kohhran inkaihhruai dan thenkhat duh lovin Dt.24-25 Jan, 2008 khan Worldwide Pentecostal Fellowship  (WPF) a lo ding a, chu chu Pawlchhuak tia an lam an lam kan hre lo.Duh leh tum vang reng pawh ni lovin, kohhran inpumkhatna leh damtlanna tur ngaihtuaha hmalatute chunga action lak zelna avangin Mizoram UPC a lo ding a, Kohhran a lo din chhan leh a lo din dante hre chiangtu ngei ngei ten Pawlchhuak tiin mitena an hmuh tleu leh hmuh he (offside) theihna turin Pawlchhuak tiin an lam  fo ta mai hi a mak khawp mai a, mahse hei hian chhan tha tak a nei .
            Mizoram UPC  lo ding chu mi tlemte ni tur leh innghahna bulbal nei lova lo ding tura an ngaih laiin member pawh thahnem tak nei leh innghahna leh inkaihhruaina mumal tak neiin bul a tan chho ta si a, chuvangin miten an ngaihnep theih dan tur leh an hmuh tleu theihna turin a hmaa kohhran lo chhuahsan tawhte ang lo takin Pawlchhuak tiin an lam ta zel a, chu chuan an beisei ang ngeiin a dinhmun leh din chhante hre chiang lo tute thinlungah chuan ngaihnepna leh dik lo zawka ngaihna chu an tuh ta reng a, hruaitute chuan tifuh pawh an inti viau ngei ang chu.
            Mizoram UPC hi Kohhran  dang leh NGO (YMA) leh sorkar pawhin Pawlchhuakah a ngai lo va, Pawlchhuak ang pawhin a thlir ngai lo va, kohhran thubuai chung changah pawh Magistrate ten Pawlchhuak angin an ngai lo va, kum 2010, Sept. thlaa a thuremnaah pawh Pawl inthen/phelah ruatin bungrua inchuh pawh a lai thei angin a rem a nih kha. Dan leh hraiin Pawlchhuakah ngai nise chuan, Court thubuaiah pawh thiamloh chantirin engmah a chantir hauh lo ang. Khawvel dana thlir pawhin Mizoram UPC leh NEI UPC chu kohhran inthen/phel a ni tih hi a chiang em em a ni.
            Engpawhnise, miten thudik chu an hrefiah zel a, dawta inpuhna chu a tlo chuang lo a ni tih a lang fiah zel a nih hi. Tuna Mizoram UPC chu Pawlchhuak nia ngaitute pawh hian Pawlchhuak a nih lohzia an hre fiah zel ang a, miten an ngaihnep leh an hmuh dik lohna tur atana Pawlchhuak tia sawi sawi tute tan chuan tan chhan tur a vang deuh deuh ang a, sawichhiatna tur remchang dang an zawng zel bawk ang a, mahse thudik lo na na na chu a hlamzuih zel tho dawn a ni.
Min puhnate hi tak tak ni ta se la engnge lo thleng ang? :
             Mizoram UPC a lo din hian diriamtute chuan duhthawh takin, “Thuthlung phatsan, Pawlchhuak, huaikawmbawl, mimawl/lehkhathiam lo awm khawm, nihna duh, Vairengte pawh pello” an ti thin a, heng an puhnate hi  thudik ni ta se, Mizoram UPC  hi tun hun thleng hian hmasawn zelin a a kal thei ang em? Malsawmna a dawng zel ang em? A chhanna chu a kal thei hauh lovang a, Pathian malsawmna pawh a dawng thei hauh lovang. Israel faten Lalpa lung an tihawiloh chuan Lalpa’n an chungah hremna leh harsatna a thlen thin a, hnam dangte thuhnuaiah an awm thin a nih kha.
            Mizoram UPC hian Thuthlung hi phatsan tak tak ni se, tunah hian kohhran dang leh sakhua dang atangin Pathian Thuthlung hmua Isua hminga sualngaihdamna baptisma changin an lo lut zel hauh lo vang. Huaikawm bawl ni se chuan Pathian malsawmna a dawng hauh lo vang, huaikawm bawlte chu Lalpa’n a hawisan thin si a.
            Nihna duh ho ni ti se la chuan nihna inchuhna avangin an buaiin tun hun hi an thleng zo lo vang a, an duhthusama an sawi thin, “Rei an daih lovang,an ral leh thuai ang,” an tih thin chu a takin a thleng ngei tawh ang. Tin, Vairengte pawh pel lo an tih thin chu rei pawh an sawi hmain Agra-ah te hmun lo ram neiin kum 1998-ah Biak In &Quarter te sak a ni a, tichuan State dangah leh Foreign thlengin hma a la zel si a, tunah chuan khang an sawi thinte chu sawi sawi chi a nih tawh loh avangin thehmeh ang maiin a reh ta.
            Mimawl/lehkhathiam lo tih chu a tehtu a zir ni se, Lalpa hian, “Lehkhathiam awmkhawm rawh u, chutiang mite chuan kohhran kaihruai rawh se,” pawh a ti lova, Petera leh  Johana pawh kha lehkha thiam lo leh mimawl tak an ni a, mite mak tihkhawpin an huaisen a nih kha. TT 4:13. Pathian hriakthih tena kohhran an hruai tluka tha leh tlo a awm ngai lo a ni. A rawng kan bawlsak leh kan rinber leh innghahna Lal Isua Krista pawh kha khawvel a fanlai ni khan, amah dodaltute chuan an van puhchhe thin em! “Belzeebula, Ramhuaizawl, Chawhehmi, mahni Pathiana inchhal, Chawlhni bawhchhia,” an lo ti thin a nih kha.
            Engpawh lo ni se, keini chu lo mawlin lehkhathiam lo pawh lo ni ila, kan rin Lalpa hi engkimtithei leh engkim hriaa thiam a nih avangin amaha kan innghah chhung chu Lalpa’n min hruai zel dawn a,hma lam panin a kal zel dawn a ni. Mitthi khaw kulh kawngkhar pawhin a ngam loh tur a ni si a.
A ziding leh Original :
            A ziding nih te, a original nihte hi thil ropui leh tha tak a ni reng mai, chuvangin ram leh hnam, pawlah pawh hian a ziding inchuhna hi a lo awm fo tawh a, original zawk nihte pawh kan chakin kan duh thin a, buangrua pawh a original chu a lo tha nge nge thin a nih hi. A ziding awmzia leh original awmzia kan hriat viau rual hian a ziding leh original kan teh  fung erawh chu a inang lo hlawm a, a ziding leh original kan tih hi a inang lo fo mai.
            A ziding chuan a innghahna bul a zawmin a tira mi ang khan a awm thin a, chutiangin original pawh duplicate nen a inang thei ngai lo a ni. Entir nan Certificate han hmang ila, Certificate chu kan xerox chuan duplicate a lo ni a, a thu inziak chu a danglam chuang miah lova, mahse a landan a rawng erawh chu a indal hleih viau thin a, a thu chhiar atang chuan a hriat hran loh ang, mahse a landan a rawng khaikhinna atangin original leh duplicate chu a hriat hran mai thin a ni.
            Pathian kohhran ziding leh original ni tur chuan Pentecost Nia kohhran lo ding ang taka Thurin leh Lalpa Thlarau Thianghlim hruainaa innghat tlat a ni tur a ni a, Lal Isuan miten tunge ani min tih? tia zirtirte a zawh ang khan, Lalpan engtinnge min ngaih anga, engtinnge min hmuh ang?Amaha innghata a Thuthlunga nghet tak ding leh Thlarau Thianghlim hruaina ang zela awm leh kal zel hmuhin min hmu em? tih hi a pawimawh fo a ni.
            Kohhran dintu leh neitu Isua Kristaa innghat lova,khawvel ropuina leh thiamna zawka innghat a, a Thuthlung leh Thlarau Thianghlim ngai nep leh zahpuitu kan nih chuan he leia Pawl Hqrs. zawmtu nih mah ila,Lalpa ngaih chuan a ziding leh original kan ni thei dawn chuang lo a ni. Lal Isua chuan amah zawm tur leh amaha awm reng turin  min ti a ni. Johana  15:1-6.Amah kan zawmna chu a thu anga kan awmna hi a ni.
            Vawiinah hian  kohhran dangte hian eng ang hmuhin nge min hmuh? Pentecost mi hmuhin min hmu chiah em? “UPC chu an ni ve naa UPC nunzia leh kalphung chu an kalsan tawh khawp mai,” tiin kan chanchin hi an lo sawi fo tawh lawng maw? “Kan thurin a inang ve tho tih te, Thlarau Thianghlim kan duh ve tho,”tihte hi a tawk lo va, Thurin hran, Pathianin amah kan rinna tur thu nei/kawltu ni reng chunga kohhran dang, thurin hran neitute rawngbawlpui leh maicham kilpui thei kan nih chuan Certificate xerox copy ang chauh kan ni tihna a ni, a ziak danglam lo, mahse a original aia dal kan ni dawn a, xerox copy tawh chu duplicate a ni thin ang hian thurin hran ringtute kan thurualpui theih chuan kan rinna chu a dal viau tawh tihna a ni. Heng a hnuaia point hrang hrang hmang hian a ziding leh original zawk chu in teh dawn teh ang.
            1) Mizoram UPC leh NEI UPC Pawl 2-ah hian Pathian Thuthlung leh Isua Pathianna hi  chhiatni thatniah te hian tute zawkin nge zahpui lova huaisen taka la puang thin? Kan Pastor-te hian kan member dik tak leh Lalpa tana thahnemngaitute an boral chang hian tuten nge Lalpa Thuthlunga thuchah sawi thin zawk le?
            2) Pathian Thlarau Thianghlim hna thawh taksa chetna te leh tawnghriatloh te hi tute zawkin nge zahpui lova, Thlrau Thianghlim pawlnaa taksa chetna leh tawnghriatloh tea amah fakna hun hmang uara hmang tam zawk thin a, Pathian chawimawina hun te hi hmang uara hmang tam zawk?
            3) Pathian Thlarau Thianghlim chu a pangngai reng a, chutih lai chuan tute hruaitu zawkin nge tunlai changkanna milin thlarau pawh chantur tih zirtir thin le?
            4) Pathianin chhandamna Thuthlung min pek chu eng zirtirna mahin a tihdal theih a nih loh laia Isua hminga baptisma chan tawh ber chuan khawi kohhranah pawh awm mah ila a pawi chuang lo tih ngaihdan nei rawngbawltute hi khawi kohhran zawka awm nge ni? Chu chu Pathian thuin min zirtir dan a ni reng em ni?
            5) Pentecost mite chu Pathian pakhat chauh a hming Lal Isua Krista ringtu kan ni a, amah lo chu Pathian dang reng nei lo tur kan nih lai leh chutianga rinhran neite pawh maicham kilpui lo tur kan nih laia kohhran dang, Trinitarian hote nena rawngbawl hova MKHC leh Thianghlimna Campaign-ah te, Bible Society-ahte hian tute zawkin nge chanvo neia rawngbawlna nei ? Pathian chuan Nikola zirtirna pawm tute emaw lo awmpui pawh a duhlo a ni a, Thup.2:15,16. Keini chuan kan awmpui mai pawh ni lovin kan Biak Inah pawh thu an sawi kan remti a nih chuan Pathian hremna chu kan pumpelh hauh lo vang le.
            6) Pathian pakhat chauh a hming Isua Krista a ni tih la hre lotute hnena hril zel tur kan nih laia Trinitarian Bible School/College-ah te BD zirtur intir tawh leh intir mekte hi tute zawk nge ni? Kan Bible School-ah te an rawn zir zawk tur a nih laia Pathian pakhat ringtu zawkte Trinitarian Bible zirnaa zirtura intirh hlauh zawk mai chu a letlinga vut thlawr ang chauh kan ni ang.
            7) Keini Pentecost mite chuan Kumpuan Thupuite kan nei a nih pawhin Chanchin Tha hrilh uar kum, Sengkhawm kum etc.tih te thupuia nei tur kan nih laia, Environment humhalh tihte kha thupuiah tute zawkin nge lo nei kha. YMA leh sorkar Department ten an neih awm zawk tak a ni a, khawvel tukverhah hian kan dak thui lutuk ang a, kan ring kan rawlh lut leh thei tawh lovang tih a hlauhawm ngawt mai.
            Heng point hmang hian a ziding leh original zawk chu kan hre thei tawh mai awm e, keini lo intih original leh intih ziding nih ai chuan kohhran neitu Isuan min tihna hi a pawimawh zawk fo a ni. Trinitarian Bible School-a BD zir tura kan intirh chhan nia kan sawi hi a dik tak tak ang em tih in teh leh teh ang.BD kan inzirtir chhan nia an sawi chu, Rawngbawlnaa kan beih ber te chu Trinitarian an ni a,an zirtirna a diklohzia sawifiah thei tur chuan an rindan hriat hmasak a ngai an ti a ni awm e. Hei hi a tak tak a ni ang em? Khawvel mithmuha sanna leh ropui duhna mai mai a ni zawk ang em? chu chu kan tum tak zawk ni siin  inbum nan, member-te thinlung hmin nan kan sawi mai zawk a ni em tih hi ngaihtuah tham a tling a ni. In lo chhut chhuak dawn teh ang.
            1) Trinitarian beihletna hmanrua atana BD hi inzirtir ni tak tak ila,an hnena BD zir hi an phal reng thei ang em? State leh sorkarin anmahni dova beitu tur training lo pe ta se, an hriat chhuah rual rualin an manin an zirna an titawp nghal ang. Trinitarian beihletna tura inzirtir ni tak tak se, hetiang zat hian BD an zir chhuak hauh lovang le.
            2) UPC mi, Trinitarian Bbile School/Collage-a BD zirte hian an zirlai hun atang pawhin zirlaite leh an zirtirtute hnenah an rinna chu a dik lo a ni tih an sawi chhuak ngam em? chutiang sawichhuak leh zirtirtute huaisen taka hnialtu lo awm tawh nise, an zirtir reng tho ang em? chutianga ti, hnawhchuah an awm tawh em? Nge BD pass loh hlauvin thuawih tak leh lungsi takin an thurin chu an zir ve hmiah hmiah mai zawk?
            3) UPC mi, BD zir chhuak tawhte leh la zir mekte hian an zir hma aiin nge an zir zawh hnuah Isua Pathianna leh Trinity diklohna hi an sawi tam zawk? An zirchhan an sawi angin Trinity ringtute hnenah an thurin a diklohzia huaisen taka sawi leh lehkhabu/booklet etc hialte buatsaih theih an awm tawh em? Nge Trinity chu  hnialna tur hre lovin a ruk takin an lo pawm ve hial zawk? Ngaihtuah chian a ngai khawp mai, Pathian thu an sawi dan atangin an BD zir chu kohhran hoten kan hlawkpui leh hlawkpui loh chu a hriat theih khawp ang.
            4) BD zir chhuakte hian an zir hma aiin nge an zir zawhah Thlarauva taksa chetna leh tawnghriatloh-a tawngna te hi an uar sawt nge? an tawngkam atang pawhin an ngaisang sawt nge an ngai nepin, “Pathian chu buaina Pathian a ni lo” tiin Pathian Thlarau Thianghlim hnatawhte chu an ngainep sawt zawk?
            5) BD zir chhuak tawh te hi an zir hma aiin nge an zir zawh hnuah Lalpa tana an inpekna a thuk zawk? Kohhran mite tan an nelawm sawt nge an nelawm lo sawtin Gentleman taka awm chiah rawn zir chhuakin kohhran lian zawka rawngbawltute dungthulin an inti thupuifun ve ngawt mai em?
            6) BD zir chhuakte hian an zir hma aiin nge an zir zawhah sakhaw intluktlanna (Plularism) zirtirna hi a hlauhzawmzia an sawi tam zawk? Nge Liberal Theologian-ah inzir chhuakin thurin hran ringtute leh sakhaw dang betute pawn an rindan hmangin vanram kai ve thei tho turin an ring hial zawk ?                              
            Lal Isua chuan, “Zirtir chu a zirtirtu chungah a awm lo va, nimahsela, mitin an zir zawhin an zirtirtu angin an awm ang,” Luka 6:40, a ti a. UPC nia BD zir chhuakte hi an zirtrtute anga awmin Trinitarian zirtirna te hi UPC rawngbawltu ni reng chung si hian an lo pawm reng mai ang tih hi thil rinhlelhawm lo tak a ni.Chutiang chu Myammar-a UPC ho zingah khian a thleng zauh zauh tawh a ni. Kohhran hote hi kan duham lutuk leh rual kan awh lutukna lamah hian Liberal tak hian kan kal zel a nih chuan kan chan tur chu a thim viau ngei ang.
            Pentecost mite chu zirtirna dik lote do va, a ringtute kawngdik kawhhmuhtu tur kan nih laia zirtirna dik lo atanga Pathian thu zirchhuah kan duh ta tlat mai hi chu a ziding leh original inti tan chuan thil inhmeh lo tak chu a ni. Kan rual-awh lutukna chuan Pathian pawh min zahtir hlei thei lo thin a,chutiang ang chuan rinna kawnga kan hmasawnna tur leh puitlinna tur ni hauh lova rual-awhna leh MKHC-a thawhpuite tihlawm tum lutukna vanga Trinitariante zirtirna hmanga hriatna belhchhah tum hi zawng a dik thei lo a ni.
Bible Society chungchang :
            Bible Society hi Mizoram UPC hian a pawnga takin a do ngawt lova, Trinitarian hote enkawlna leh kaihhruaina hnuaia awm a nih avangin anni nena maichamte kil hova rawngbawlna a nih avangin BSI hi zawm lo a ni zawk a. “Bible in duh ve tho va”, min ti thin, a dik chiah mai. Bible Society-in Bible a chhut tho kan ring a,a chhan chu keimahniin kan la chhut theihloh vang a ni a, mahse BSI Bible chhut chu a thlawnin kan nei bik lova, kan lei a, kan nei mai a, tin, State pawnah pawh Bible hi Mizoram UPC hian a thlawnin a sem chhuak nual tawh a, chungte chu  ama sum senga a lei ngei a ni.
            Tunah hian Mizoram UPC member dik tak, Bible Society member ni kawp an awm ve tho an ti a, a dik chiah mai, tuna member-a awmte hi Mizoram UPC nih hnua ni  thar ni lovin NEI UPC an nih laia Life membership fee lo pe te an ni a, Life Membership a nih avangin anmahni an dam chhung chuan member an nih nak lohah. Mimal member nihna hi  kohhrana member kan nihna a ni lo va, hemi chunchang chu tuna BSI member-ah an awm ve tho tia sawitute hi Mimal leh Kohhrana zawm chu a in-an-loh-zia leh mimal zawmna chu kohhranin a zawmna a ni lo tih sawifiah thiam hlei hlei an ni.
            Tin, Upa Dilneihthanga of ITI veng, Rev.H.Vanlaltlana unaupa chu Bible Society House-ah Full Time-in a thawk mek a, chuvangin NEI UPC aiin MIzoram UPC-in a ngheng hnai zawk an ti leh a, Upa Dilneihthanga hian Mizoram UPC a nih hnuah he hna hi Mizoram UPC aiawh a thawk lo va, NEI UPC a nih lai atang tawhin a thawk a, tunah a hna thawhna leh thawhdanah hian Mizoram UPC nena inzawmna leh inkungkaihna pakhatmah a awm lo a ni. Mahnia eizawn nana hna lo thawh ai chuan Kohhran aiawha Aizawl Auxiliary Branch-a Vice President hna chelh hi Society nen chuan an innghenghnaiin an inzawmna a thuk fe zawk.
            Upa Dilneihthanga chu kohhran aiawh leh kohhran hmingin committee-naah a tel ngawt thei lova, vawikhatte mah a la tel bawk lova, Branch pawhin kohhran aiawha tel turin vawikhatmah an la sawm bawk lo, a chhan chu BSI-a hruaituten Kohhran aiawh leh hminga thawk a ni lo tih an hre chiang em a ni. Central YMA Office-a hna thawk (Peon/1V Grade) te hi YMA Office-a an thawh avang ngawtin YMA member an ni kher lo, an awmna Veng Branch ai an awh ngawt thei lova, an awmna Veng Branch hminga thawk an ni ngawt thei bawk lo ang chiah hian Upa Dilneihthanga BSI House-a a thawh avang hian Mizoram UPC BSI-member anih ngawt theihna dan a awm lo tih hi insawizawm tir tlattute hi a hre chiangtu leh anmahni hi hetianga sawina tur awm ta se la, a inzawmlohzia sawifiah thiam hlei hlei an ni ngei ang.
            Tin, Bible Society-a tel a thatna leh tulna tiin, Bible chhut thar/lehthar turah kan ngaihdan kan sawi thei a, kan duhloh dana an tih dawnin kan hnial thei a,” an ti a, a dik ang, an ngaihdan te sawiin, dodal emaw hnial emaw a ngaih pawhin an hnial theiin chutiang chuan an lo tithin pawh a ni thei e, mahse an ngaihdan leh hnialnate chuan awmzia a nei lo nge, an member-te zinga an insawi ang hian a takin an ti ngam tak tak lo zawk nge ni? Bible chhut thar leh lehlin thar reng rengah hian Pentecost mite tana pawm harsa leh a hmaa mi ang ni lova chhut a ni zel bawk si a, chuvangin ngaihdan sawi theih leh hnial theih ringawt chu, a taka chantir a nih siloh chuan awmzia a nei chuang lo em mai.
            A pawi fo zawka chu Campaign-naa maicham inhmanpawlh te, Zaipawl hmanga rawngbawl hote hi a ni.Pathianin Israel fate chu hnamdang, milem pathian betute nena maicham inhmanpawlh a phal lova, chutiang ang chiah chuan a Thuthlung ropui leh zahawm tak tibawrhbanga zawm lotute leh dodaltute nena maicham kilho hi Lalpan englai mahin a pawm hi a rinawm loh a ni. Engtik laimahin a thlahdul hauh lovang le.
An ral leh mai dawn :
            Kan elpuite emaw, kan dopuite emaw chu hneha an awm emaw ral leh thuai se tih chu duhthusam a ni thin a ni  ang e, Mizoram  UPC pawh chu a lo dintirh phat atangin tawngka leh ziak hmangin, “MPC leh Pentecostal Reformed Church pawh an lo ding a,a tirah phurin lawm viau mahse, an ral leh mai ang hian Mizoram UPC pawh rei an kal lovang, an ral leh mai ang” tiin member-te thlammuan nan leh mite sawi-thaih nan tak an hmang a,a hmaa kohhran lo chhuahsan tawhte nen an lo din dan leh dinchhan a inang lova,tehkhin theih a ni lo tih pawh hre reng mahse, member-te hum nana thil tangkai tak nia an hriat avangin an sawi awl lo va.
            Mahse, Mizoram UPC chuan Pathian Thuthlung leh Isua Pathianna te, Thlarau Thianghlim kaihhruaina te a zahpui lo leh chawinun tlat avangtein Thlarau bo veina lian tak a nei a, Ramthim lama hma a lakna te chu Pathian malsawm duh zawng a ni a, chuvangin dodaltute leh a chhiat duhtute duhthusam ang maia kal leh awm thei a ni lo va, a taksaa neitu Pathian chuan a awmpui tlat avangin vawiin thleng hian ral lam pan lovin hmasawn leh pum lam a pan zel a nih hi.
            Kum 10-pawh daih lo tura ngaih khan kum 20-a lo tling dawn ta, a innghahna Lungpui Isua Krista chu Chatuan Pa, ralni leh tawpni nei lo tur a nih avangin a nghet em em mai a ni. Kum 18-a lo tlin chhoh meuh chuan “An ral leh mai ang, rei an kal lo a nge” an tih thawmte chu a lo ral ta rial riai zawk ta a nih hi.Lalpan a kohhran a din tur chu Lungpuia innghat, mitthi khaw kulh kawngkharte pawhin an ngam loh tur kha a nih tlat avangin Lalpaah leh a thuthlunga innghat leh Thlarau Thianghlim hruaina ang zela a kal chhung chuan Mizoram UPC hi a ral mai dawn lo a ni.
            Mumanga mangtuten Lawng thara lo chuanga,Ramtiam thlenga a kal an hmuh ang khan Lalpa’n a kut chakin a hruai zel dawn a ni.
Mizoram UPC kalphung leh insorkarna :
            Mizoram UPC chu Independent Church a ni a, a chunga thuneitu emaw, a tlukpui kohhran dang rorelna leh thuneihna tawmpui a nei lo va, Mizoram UPC kohhran chunga thuneitu sangber leh ropui ber chu kan Pathian Isua Krista chauh hi a ni. Ani lo chu khawvelah hian Mizoram UPC Danpui leh rorelna tidanglama, suspend thei pakhatmah an awm lo a ni.
            Kan rin ang ringa Lal Isuan chhandmana thuthlung min pek pawma ringtute erawh chu khawi hmuna mite pawh ni se, inlaichinna tha leh thawhhona tha a neihpui thei vek a ni. Chuvang chuan tunah pawh Assemblies of Lord Jesus Christ (ALJC) USA a mite leh Jesus Name Pentecostal Church (JNPC) Kerela a mite leh South India lama Oneness Group hrang hrang te nen inlaichina tha tak leh thawhona tha tak a nei mek a, All India Oneness Felloship dinin India rama Oneness Pawl hrang hrangte nen thawk hovin chutah chuan Mizoram UPC chu a khaipa a ni.
            A kalphung leh insorkarna te chu a tlangpui chauh tarlang mai ila, chu chuan a dinhmun leh inkaihhruaina chu a tifiah tawk viau tho awm e. Heng kan thawhpuite hi thu hre chiang lovin an rin dan leh duh dan danin Trinitty ringtu an ni tih te, tun hnaiah ALJC te chu nihna inang Inneih remtitu ang ten an sawi leh a ni awm e, a mak thei ngei mai,a hma lama min puhnate a diklohzia mipuiin an  hre zel a, dawta puhna tur dang an zawng zel a, Isaia 28:15-thu chu an nunpui zel chu a nih hi.
            Kan thawhpuite hi kan thurinah an chiang a, an tuiin an nunpui bawk a, Trinitarian-te nena thawhdunna lamah chuan NEI UPC aichuan an let fe-in an thikthu a chhe fe a ni. AJLC -te phei chu kum 2005-atang khan Gen. Assembly hmangin an lo kal ziaha thu an sawi reng rengin Pathian Thuthlung tel lovin thu an sawi ngai lo a ni. International UPC atanga lo kal thinte nen chuan inthlau tak an ni a, Thuthlung sawi mai ni lovin, Thlarau lamah pawh thahnem an ngaiin lamte, tawnghriatlohva lamte an peih hle thin zawk a ni. Dawt thua member-te hum tum zawng a tlo thei ngai lo tih hi hriat a hun tawh khawp mai.
Centralisation :
            Mizoram UPC insorkarna ngulpui ber chu in-Centralisation hi a ni a, Mizoram UPC hnuaiah chuan District hrang hrang te ram chhung leh State pawn leh Foreign thlengin a awm a, mahse a insorkarna ngulpuiah Centralisation a nih tlat avangin Administration khat Danpui pakhat hnuaiah a awm vek a, Sum leh paiah pawh kohhran pakhat, inkhaih-hruaina pakhat hmanga ding leh kal a nih ang ngeiin zemkhat zenin a awm a ni.
            NEI UPC angin District autonomous nei pakhat mah an awm lo va, Foreign leh State danga mite leh District hrang hranga kohhran hote sum leh pai leh rorelna pakhat leh hmunkhat General Assembly hmangin Gen. Hqrs. Aizawl atangin enkawl leh chawm vek a ni. Khawi District leh Foreign-a awm te mahin Danpui kalhin inkaihhruaina leh inthununna an neiin  an siam thei lo a ni. Centralisation thatna leh a pawimawhna hrang hrang te a tang hian Mizoram UPC leh NEI UPC chu inkaihhruaina leh inenkawlnah pawh kan danglamzia chu kan hre thiam thei mai awm e.
            1) Ramchhung leh pawna thhawktute chu Transfer leh Posting-a intihkual vek theih a, kumin maiah pawh hian Shillong Bialtu Pastor C.Lalawmpuia chu Lunglei N Bial a awm turin transfer a ni a. Haflong (NC.Hills) Bialtu Pastor Laltlankhuma chu Diltlang Bial (Lawngtlai Dist) ah sawn a ni a, Dilkawn Bialtu Pastor Gospelthanga chu Cheural bial turin sawn a ni a, Mualthuam Bialtu Rev.Lalramhluna Varte chu Haflong Biala awm turin sawn a ni.
            District hrang daih leh State danga mite pawh ram chhung leh ram pawnah transfer leh post an ni thei vek a, thawktute lungawi tak leh phur takin an thawhna tur hmun panin an kal thei vek mai. He in-transfer kual theihna leh in-transfer kual thinna hian kohhrante min tipumkhat zualin kohhran hoten kan thawktute an hriat chian phahin, an din hmun hriain an hmangaihin, an duhsak phah fo thin a ni.
            2) Thawktute in-transfer kual theih a nihna hian thawktute dinhmun rualkhai takin a dintir thei a, tute mah  indah sang leh indah ropui bik thei an awm lova, khawpuiah a awm ngawr ngawr theih bik chuang lova, chutiangin hmun kilkhawra awmte chu an awm reng bik lova, hei hian thawktute inpumkhatna leh inhlut tawnna a thlen a, mipuite pawhin thawktute rualkhai leh inang tlangin an enin an zahin, an chhawmdawl theih phah a ni.
            3) District hrang hrang leh State pawn leh Foreign-a thawktute chu Senior dan inang te chu an lawmman (Salary)a inang tlang vek a, hmun harsa zuala awmte chu Special allownce te an dawng a, an lawmman basic -ah chuan rualkhai takin Pay Rule khat hmangin an kal a, an rawngbwlna zawnah pawh Service Rule khat hnuaiah an awm vek a ni. Thawktute lawmman inang tlanga kalna hian thawktuteah inenhranna leh indahsanna a awm thei lo a ni. Tin, lawmman pawh General Hqrs. Office atangin A.Roll khat hmangin pek vek an ni. Chutiangin Tualchhung leh Bial atang te, Distirct leh State pawn leh Foreign atangin  sum pawh General Hqrs. Office-ah chhun-luh vek a ni.
            4) Biak In sak leh a hmun lei ngai te,Pastor Quarter sak ngai te, Missionary chhawmdawlna ang chi reng rengte pawh Gen. Hqrs. atangin sanction leh enkawl vek a ni a. Zemkhat zena a kal vang hian Tualchhung harsa leh hmun kilkhawr deuha mite tan pawh a thlamuan thlakin kohhran hote rualkhai takin a kal theih phah a ni.
            5) Kohhran innghahna Lalpa pakhat, rinna hmun khat, baptisma hmunkhat, Thlarau pakhata innghat kan nihna chu Centralisation hian a tinghetin a pholang chiang hle a, kohhran kan inhmangaihin hmun kilkhawr ber leh hmun lailuma awmte pawh chanchin kan inhre tawn zung zung thei phah a, lawmna leh lungngaihna, hmasawnna leh harsatna kan tawh pawhin kan inlawmpuiin kan intuarpui tawn vek thei a, chu chu Pathian kohhran hote nihna tur leh awm dan tur pawh a ni reng a ni.
            6) Administration, Financial Rule leh Service Rule khat hnuaia inkaihruai kan nih avangin General huapa hruaitute pawn hmun kilkhawr leh hlaa mite pawh an tlawh kual thuai thuain tanpui an ngaihna leh dawmkan an ngaihna zawnah pawh awlsam tak leh rang takin dinhmun kan inhriat theih phahin kan intanpui theih phah a ni.
            7) Centralisation a nih avangin Revival, Crusade leh Khawmpui, Camping-ah te Rawngbawltute an rawngbawlna kan thlakhlelh te, rawngbawl tura kan duhte chu kan insawm tawn zung zungin rawngbawlna kan inneihsak tawn thei vek a, hei hian rawngbawltuteah inhmangaihna leh inngainatna, intanpui tawnna tha tak a thlen thin  a, kohhran hote pawh kan rawngbawltute an hriat tam phahin an hriat chian phah em em a, chu chuan kohhran pakhat kan nihna a tinghet zualin min tichak fo a ni.
            8) Centralisation chuan rinna leh thlarau rawngbawlna te,inkaihhruainaah te min tipumkhatin min tichakin, min tanrual-tir em em a ni. Tin, khawi hmun a mite pawhin General Hqrs. hi a ti headquarter-in a inti tatu em em a, chutiangin General atang leh hmun dang atang pawhin hmun kilkhawr leh hmun hlaa mite pawh hi a ti-neitu tir em em a, “Engkim an intawm a,” tih angin lawmna leh hlimna,harsatna leh lungngaihna te hi kan intawm tak meuh meuh a ni.
            9) Centralisation chuan kohhran hming khat pu hi a tipakhat zual a, inenkawlna administration a tizahawm a, Financial-ah chakna leh hmasawnna leh intanpui tawnna awlsam a siam a, rawngbawlnaah kohhran hote min titangrualin min tipumkhat mai ni lovin min inhmangaihtawn tirin min inthlakhlelh tawn tir bakah kan inhre tawnin kan inpawh em em a ni.
            10) In-centralisation hi Pathian kohhran hote awmdan tur leh inkaihhruaina tur dik tak pawh a ni, kohhran pakhat leh hming pakhat pu si a, District hrang hrangte inkaihhruaina hrang leh thawktute hlawh pawh inang lo zunga awm leh Disitrict hranga thawktute kan in-transfer kual tawn theihlohna te hian kohhran kan inpumkhat theihlohzia leh kan kalphung fuhloh zia a tichiang hle a ni.
            11 )In-Centralisation-na tichiang leh tinghettu atan hian General huapa Department Office Bearer leh Executive Board member nihna chu Aizawl Khawpui chhunga mite chauhvin thawk lovin,Khawpui pawn District dang daiha mite pawhin an thawk thin a, Champhai, Kolosib, Lawngtlai, Serchhip, Lunglei atangte hian Hruaitu hna thawk leh Executive Board member ni tawh leh ni mek pawh an awm a ni. Tin, General huap; Puipa-ah te, SS Dept. leh Gen. Missions Secretary Full Time-a thawk tur pawhin Distirct hrang daiha mite pawh thlan an ni thin a ni.
            Heng kan sawi tak  te atang hian Mizoram UPC dinhmun tlangpui tur leh a kal zel theihna dan tur chu kan hmu thiam maiin a rinawm e. NEI UPC-ah chuan District tinin in relbawllna hran (Dist. autonomous) a nei vek a,thawktu theuh theuh hlawhlak a inang lova,Dist.hausa deuha Pastor ten hlawh an nei tam a, a rethei deuha Pastor ten an la tlem a, a hausa deuh Dist. chhunga Biak In leh quarter a tha deuh a, a rethei deuh Dist. chhunga Biak In leh quarters te a chhe leh deuh mai a. Hetiangah chuan rilru pawh a inpumkhat thei lo.
Mizoram UPC Insorkarna dan (Administration) :
            Mizoram UPC Inkaihruaina dan chu “Danpui” tih a ni a, chu Danpui-ah chuan Tualchhung atanga General thlenga inkaihruai dan tlangpui ziah a ni a, chumi hmang chuan Mizram UPC chu inkaihhruaia inenkawl a ni. A tlangpui chauh kan han tarlang ang e.
1. General Assembly :
            Hei hi Mizoram UPC-ah chuan rorelna sang ber a ni a, Dan siamtu leh Hna thar (Post) siamtu, Budget siamtu leh kohhran hmasawnna tura hma laa ruahmanna siamtu leh thutawp siamtu a ni a, kumtin December thla Chawlhni vawi 2-na hmangin neih thin a ni.
Hruaitute:
Executive Chairman : Upa/Licence nei ( Tirhkoh )atangin Ex-                                                       ecutive Committee-in a thlang thin.
General Superintendent : Pastor Thawk lai atangin Executive                                                        Committee-in a thlang thin.
General  Secretary : Pastor thawklai atangin Executive Com-                                                          mittee-in an thlang thin.
General Treasurer : Pastor thawk lai atangin Executive Com-                                                         mittee-in an thlang thin.
Rorel thei Palai te : (Danpui Bung 2, Part 1, Sect.2.)
1) Puipa te,
2) District tina Hruaitute (O.B 4),
3) General huap Department leh Board-a hruaitute leh member-te.
4) Bialtina Hruaitute,
5) Pastor-te, Pastor Pensioner-te.
6) Tualchhungtin atanga Tualchhung kohhran Committee-in kohhran               member tam dan azira aiawh an thlan chhuah te. eg. member                            100-hnuaiah 1,101-200-ah mermber 2-zel.
            General Assembly-a rorel Palaite chu kohhran (General-in) TA a pe thin a, kum 2014-atangin DA a pe tel ang.
2. Executive Committee :
            General Assembly hnuaia rorelna sangber a ni a, Executive Committee chu General huapa Department leh Board hruaitute thlang/ruattu a ni a, Hnathawktu  lak leh ban chungchanga thuneitu leh Pastor-te Ordination Licence petu a ni. Chairman chu Executive Chairman  a ni a, Secretary chu General Secretary a ni. Member-te:
1) Puipate (Gen. Supdt, Gen. Treasurer).
2) Puipate an term a tawpin kum 2-chhung member an ni.
3) General huap Department leh Board Chairman/President te, (Gen.LAD tel lovin).
4) Executive Committee-in a ruat mi 4-te.
5) District-tin Superintendent leh Dist. Chairman te bakah District-in aiawh an thlan mi 2-zel te.
            Tunah hian Executive Committee member 72-awmah Pastor chu 30, an ni a, a bak zawng chu Upa leh Licence neite an ni. Kum khatah vawi hnih thutkhawm thin a ni.
3. General huapa Department awmte :
            General LAD, Gen. PYD, Hruaitu 5-ve ve an awm a, Executive Board member 10-ve ve an awm bawk. Hemi hnuaiah hian General Board a awm ve ve a, Bialtin LAD/PYD President-te chu Board member an ni. Kumtin General Conference neih thin a ni bawk.
4. Gen. Missions Department leh Gen. SS Department :
            Chairman chu Executive Committee-in a thlan apiangte, Upa/Pastor/Licence neite atangin an ni a, Part Time-in an thawk. Secretary ve ve te chu Pastor thawk lai atangin Full Time-in an thawk thin. Treasurer pawh Full Time-a thawh a ni. Executive Board member a awm a, General Missions Executive Board Member-te chu, Hruaitute, Puipate, Gen. LAD leh Gen. PYD President ve ve te, Executive Committee-in a ruat mi 7-te. Field Supervisor apiang te. General SS Executive Board-ah chuan hruaitute, Puipate,Executive Committe-in a ruat mi 7-te. Executive Board hnuaiah hian General Board a awm ve ve leh a, member-ah Hruaitute, Puipate, Executive Board member-te bakah Bialtin Missions/SS Deptt. Chairman te.Gen.Missions hian kum khat danah General Conference a nei thin a, Gen.SS Deptt.chuan Conference a nei lo.
5. Pastoral Board :
            Pastoral Board chu Pastor Transfer and Posting, Ornidation Licence dilte interview, Pastor-te rawngbawlna thlir leh Pastor turte Executive Committee-a recomend-tu a ni. Hruaitute:
Chairman : General Superintendent apiang te.
Secretary : General Secretary apiang te.
Board Member-te:
1)Puipate, (Executive Chairman, General  Treasurer)
2)Executive Committee-in a ruat mi 5-te.
3)District tina Sub. Pastoral Board Chairman apiang te leh District aiawh District Committee-in a ruat member 1-apiangte.
            Tunah hian Pastoral Board-ah hian Pastor thawklai 5-an awm a, a bak zawng 27-te chu Upa/Licence neite an ni. NEI UPC anga Pastor-te chunchang Pastor hlirin rel ang hi a ni ve lo.
6. Financial & Planing Board :
            Mizram UPC-a Sum leh pai enkawlna leh hmanna kawnga mawhphurtu leh sum sanction-tu, Budget hrang hrang ruahmantu leh Thawktute Pay ruahmantu a ni. Hruaitute:
Chairman : Upa/Licence nei atangin thlan chhuah a ni thin. Secretary chu General Treasuirer apiang te. Member-te Puipate, Executive Committee-in a ruat mi 7-te.
7. Heng baka hian General huapin Board hrang hrang hetiangin an awm bawk;Literature and Publication Board (L&PB), Apostolic Theological Institute (ATI) Board, Bethany Children Home Board, Motor Board, Press Board, Revival Board, Church Building & Action Committee te, Henga Board Hruaitute leh member-te chu Executive Committee-in a ruat thin.
8. District in-function dan :
            Mizoram UPC hnuaiah hian tunah District 13-a awm mek a, District tinte chuan a hranin Dist. Headquarters a nei chuang lo va, District Hruaitu hna chu Part Time-veka thawh a ni. District chu a hrana thuneihna nei a ni lova, amaherawhchu, District chhunga hmasawnna tur atan Budget siam leh ruahmanna siam chu Danpui kalh lovin a nei thei. District hrang hrang te
1) N.Mizoram District. 2) Hmarchhak Dist. 3) Hmarthlang Dist. 4) Khawthlang Dist. 5) Tuichangral Dist. 6) Serchhip Dist. 7) Lunglei Dist. 8) Lawngtlai Dist. 9) Saiha Dist. 10) Ramthar (Assam&Meghalaya) Dist. 11) Upper Myammar Dist. 12) Manipur Dist. 13) Tripura Dist.
District Hruaitute :
District Chairman : Upa/Licence nei atangin.
Dist. Secretary : Upa/Licence nei atangin.
Dist. Treasurer : Upa/Licence nei atangin.
Dist. Superintendent : Pastor thawk lai atangin.
             Disitrict Committee member-te chu District chhunga Pastor Bialtin Hruaitute; Bialtu Pastor, Bial Chairman, Bial Secretary, Bial Treasurer te.(District Hruaitu thlanna chu Gen. Superintendent-in a ho thin.)
            District Conference kum khatah vawi 1-neih thin a ni a, District Conference-a rorel Palai te chu. District chhunga Tualchhungtin Upa leh Tual Upa te, Licence nei te, Bialtina Department Hruaitute an ni.
9. Bial dinhmun :
            Bial Committee a awm a,Hruaitute:Bial Chairman, Secretary, Treasurer te  chu Upa/licence neite atangin thlan a ni. Bialtu Pastor. Member-te Tualchhungtina hruaitute.
            Hemi chungah hian Bial Conference a awm leh a, chutah chuan Tualchhungtina Upa leh Tual Upate, Licence nei te, Bial Department hruaitute chu rorel thei member-te an ni. Bial huapin LAD, PYD, Missions, SS Deptt. a awm bawk a ni.
10. Tualchhung dinhmun :
            Tualchhunga Upa leh Tual Upate chu Bial Committee remruatna angin Inthlan emaw, inruat emaw in neih thin a ni.
            Tualchhung Hruaitute chu Chairman, Upa/Licence nei emaw, Secretary, Treasurer-te.
Chairmanship and Term :
            Mizoram UPC-ah chuan Tualchhung atanga General thlengin Rorelnaah chuan Upa/Licence neiten Chairmanship an chelh deuh vek a, Revival Board leh Pastoral Board-ah General Supdt. a chair thin.
            General huap Department/Board-a Chairmanship chu (Executive Committee-in tulna avanga Pastor a ruatna bik lovah chuan) Upa/Licence neite an chair vek a ni, Pastor-te chu Revival inkhawm ah an Chair chauh a ni.
            Tualchhung atanga General thlengin Hruaitute Term chu kum 2-vek a ni a, a zawnin hruaitu nihna hi a chelh theih lo va, Puipate-ah phei chuan an Term a zawh atanga kum 5-a ral hma chuan Puipaah an thlan theih tawh lo a ni. Tualchhung, Bial leh District-ah chuan kohhran indaihlohna hmunah chuan Hruaitu hna hi a chelhzawn theih.
            Mizoram UPC-ah chuan Upaten rorelnaah leh inkaihhruainaah (administration) mawhphurhna leh nihna chanvo an nei lianin chanvo pawimawh an chelh nasa em em a, chu chuan kohhran an intineitu lehzual phahin an inthlahdah theih loh phah a, kohhran tan a tha hle a ni.
            NEI UPC-ah chuan Upate chu Buldozer ang chauhva hman an ni a, Tualchhung leh Bialah kohhran tana sulsutu leh tha leh tui seng nasatu an ni a, mahse kohhrana rorelna sang leh pawimawhah chuan telh an ni lova, Pastor-te chuan thuneihna sang tak an nei a, Pastor Transfer leh Postting-ah te,Hlawh chungchangah te thuneihna sang neitute an ni a,chu chuan rawngbawlna kawngah pawh inthlahdahna leh intihhotu theihna a siam sak a, a chhan chu an chungchang ngaihtuahtu kha an mahni ho tho an ni a, chuvangin action lak ngaiah pawh Pastor-puiteah chuan action lak a harsa tlat thin. Kohhran mipuite tana himlohna tam tak hi a awm thei thin a ni.
Tuna Mizoram UPC dinhmun tlangpui :
            Mizoram UPC chu dodalna leh beihna tam tak karah a lo piang chhuak a, a dintirh atangin Pathian malsawmna kawng hrang hrangin a dawng a, a nihna takah chuan a dintirh atanga tun thlenga dodalna leh beihna,a chhiat theihna tura dawt hmanga tawngka leh ziaka beih a nih ang hian kohhran dangte hi beih nise chuan, hetiang dinhmunah hian an ding pha kher awm lo e.
            Mahse, Mizoram UPC chu Lalpa Pathianah chakna nei turin amah leh a Thuthlungah leh Thlarau Thianghlimah a innghat tlat a, chu chuan kawng hrang hrangah chakna leh theihna, tanrualna leh inpumkhatna a siam a, chuvangin Pathian malsawmna tam tak a dawng a ni.
            Kum 1994,May ni 19-zana Sis.Lalluti of Khawzawlin Hqrs.Biak Ina Inlarna a hmuha Rev.Saihnuna awma Bible thu Isaia 54- thu a lo hmuh ang chiah khan tunah hian ding lam leh vei lamah a darh zau zel a,a puanin te chu Pathian Thutak leh Thlarau Thianghlim hmangin a kaihnghetin a kaimar zel a,India ram hmun hrang hrang leh,Foreign thlengin a lo inzar pharh ta a ni.A dinhmun tlangpui chauh lo tarlang ila.

Hmun lo ram
1) Gen. Hqrs. Office Building chu kum 2008- khan Pu K.L.Rochama in Khatlaa mi Cheng Nuai 60-in lei a ni a, chhawng 4-a sang a ni.Tunah hian  Book Stall, Press, Gen. S.S Dept. Office, Gen. Missions Office leh Main Office awmin, Conference Hall zau tak neiin Gen. Hqrs. Office atan hman mek a ni.
2) ATI Complex chu kum 1998 khan Pu Lalramthanga of Chanmary ram Durtlang Mual Venga mi chu Bigha 2-chuang zeta zau chu Cheng Nuai 2-in lei a ni. Tunah hian Hostel (Dormitory) building, Lecture Hall, Dinning Hall, Chapel/Biak In, Office, Chowkider Quarter leh English Section-a USA atanga Lecturer hna thawka lo kal te chenna Quarter a awm.
3) Camping Centre : tunah hian Lawipu ramah neih a ni a, Assam Type-in sak a ni a, Aizawl Khawpui chhunga Bial leh Tualchhung hrang hrang ten Camping neihnan an hmang thin.
4) Bethany Children Home : Sihhmui, Lengpui Airport kawngpui anah Building chhawng 3-a sain tunah Naupang 24-awmin Thawktu 5-ten an enkawl mek. A ram hi Cheng Nuai 6-in lei a ni.
5) Delhi-ah Biak In leh Missionary Quarter atan Flat 2-chu 2010-khan Cheng Nuai 50-in lei a ni a, Tunah hian Delhi khawpuiah member 100-zet awmin inkhawm nan an hmang mek a, tunah hian thlanmual ram pawh kan nei fel tawh bawk.
6) General Assembly Centre : Pu C.Lalsangliana (L) ram, Aizawl Zonuam ami chu kum 2012 khan Cheng Nuai 150-in lei a ni a,kuminah hian General LAD Conference leh Gen.Assembly thlen nana hman theih tura ruahman mek a ni.
7) Area Secretrary Office : Lungleia Sub-office chu Kum 2012-a Gen. Assembly chuan Area Secretary Office-a tilianin Area Secretary atan Pastor Post a siam a, Motor 1, Driver, thawktu dang 2-dahin kum 2014 atanga function theih tura hma lak a ni.
            Heng bakah hian Agra, Gauhaty, Bihar, West Bengal, Itanagar, Sikkim, Meghalaya, Nagaland, Manipur, Tripura, Arunachal, Assam, Upper Myanmar leh Bangladesh-ah te, Ramthim Field leh Kohhran dinna hmun hrang hrangah Biak In leh Quarter neih a ni tawh hlawm a ni.
            Tualchhung kohhran 401-ah Tualchhung kohhran 345-in Biak in an nei tawh a, Bialtu 71-ah Bial 61-in Pastor Quarters an nei tawh bawk a. Aizawl Khawpui chhungah kohhran 50-awmin kohhran 47-in Biak In an nei tawh bawk a ni. Aizawl Khawpui chhungah hian Pastor Bial 9-a awm mek a ni.
            Hetiang taka Mizoram UPC kohhranin malsawmna dawng hi a makin a ropui a,Ram dang atangin tanpuina Biak In leh Quarter sakna (ATI-a qtrs 1 leh Bethany Children Home sakna ALJC atangin dawn tih loh chu) dawn a awm lova, Lalpa chakna rinchhana mahni kea ding a ni a, Lalpa rinchhan tak meuh meuha kal a nih avangin Pathian pawhin mal a sawm a, kawng hrang hranga hmasawn zel chungin tunah hian a kal mek a ni.
            Kan hriat angin kohhran a lo dintirh hian Biak In te kalhsak an ni a, mi inah leh inhnuaiah te inkhawm kualin baihvai takin bul tan a ni a, mahse Pathian malsawmna dawngin kumtin hian Biak In sakna tur hi Cheng Nuai 50-vel hi chu sem chhuah a ni thin a,  “Semdarh chu pun leh zualna a ni”, tih chu a takin a lo thleng mek zel a ni.
            Heng bakah hian Gen.SS Dept. chuan SS Hall sate hnenah a chung khuhna turin tanpuina a pe thin bawk a, tunah hian SS Hall nei hi Tualchhung-zet an awm tawh a ni. Heng zawng zawngah hian malsawmtu Pathian chuan ropuina chang zel se la, ami thianghlim, a kohhran hoten ram an zauh zel theih nan a Thlarau Thianghlim leh Thutakin a chawm zel ang tih hi Mizoram UPC beiseina leh rinna a ni a, chutiang tur pawh chuan a inbuatsaih zel a
            Khawvel ropuina leh thiltihtheihna hmachhuan leh uma kal hi englaimahin a tum lo va, a kohhran taksaa neitu Isua Kristaa innghat  reng chunga kal zel hi a thil tum leh duh chu a ni.
Kum 2012-a General Assembly Report tlangpui :
            Kum 2012-a Aizawl Bethlehem Venga General Assembly hman tuma Report-te han tarlang leh ila.
1) Member zat : 51,830. (Ramthim Field-a member 3,712-telin)
2) Pastor Bial 69, Kum 2012-a Bial thar 2-hawn belh nen Bial 71.
3) Kum 2012-chhunga kohhran dang atanga member thar punna 1247.
4) Tualchhung kohhran zwm zat 401.
5) Mizoram UPC kohhran chhungkua hlanga awm zat 7423, Hlang lo zat 669.
6) Kum 18-chin chunglam zat 21,621.
7) Licence nei zat 193.
8) Kum 2012 -chhunga Pathian Chawimawina Ruai theh zat vawi 389.
9) Kum 2012-chhunga Tui baptisma chang thar zat 1,376.
10) Kum 2012-chhunga member bang zat 255, Thi/boral zat 160. Kiamna Total 415.
11) Ordained Pastor 55, Ordain lo Pastor 6, Tihrkoh Bial nei (Fixed Pastor)12, Pensioner 21.
12) Gen. Hqrs Office-a thawktu zat 28, Bethany-a thawktu zat 5.
13) Missionary Field awm zat 17,Thawktu zat 59, Foreign-a thawktu zat  9.
14) Puitling S.S. hming ziak zat 15,500, Puitling S.S. Zirtirtu zat 1250.
15) Naupang S.S. hming ziak 10,800, Naupang Zirtirtu zat 1760.
16) LAD Member zat 7014. PYD member zat 8143.
17) Kum 2012-a Sawmapakhat Budget zat Rs.40,000,000/- tlin zat Rs.47,554,563.
18) Kum 2012-chhunga Buhfaitham Budget zat Rs.18,00,000/- Tlin zat Rs.18,00,162/-
19) Kum 2013-atana Sawmapakhat Budget zat Rs.48,000,000/-
20) Kum 2013-atana Buhfaitham Budget zat Rs.20,000,000/-
21) Kum 2013-atana Missions Budget zat Rs.69,66,000/-
22) Kum 2013-atana S.S. Dept. Budget zat Rs.10,55,000/-
23) Kum 2013-atana Gen. LAD Budget zat Rs.10,99,200/-
24) kum 2013-atana Gen. PYD Budget zat Rs.9,15,000/-
25) Kum 2013-atana ATI Budget zat Rs.13,04,500/-
26) Kum 2013-atana L&PB Budget zat Rs.8,50,000/-
27) Kum 2013-atana Bethany Home Budget zat Rs.5,60,000/
28) Kum 2013-atan Press Budget zat Rs.9,31,000/-

Lunglei District Crusade Committee (LDCC) Published in 2012


If you enjoyed this post and wish to be informed whenever a new post is published, then make sure you subscribe to my regular Email Updates. Subscribe Now!


Kindly Bookmark and Share it:

YOUR ADSENSE CODE GOES HERE

0 comments:

Have any question? Feel Free To Post Below:

Thank you for visiting

Note: Only a member of this blog may post a comment.

 

Chat Here


Mainted by

Followers

© 2011. All Rights Reserved | E M M A U | Design by Henry Sathing

Home | Top